085 - 210 08 97 Het juiste opvoerstation
Hoe te beginnen aan de opbouw van een opvoerinstallatie...
Wanneer de afvoer van afvalwater zich onder het niveau van de riolering bevindt, komt de installateur voor een uitdaging te staan die enkel met een opvoerinstallatie opgelost kan worden. Een opvoerinstallatie bestaat uit onder meer een pomp en een persleiding die het afvalwater naar omhoog pompen en tot in de riolering brengen. Hoewel fabrikanten totaalpakketten aanbieden die eenvoudig te plaatsen zijn, kan de installateur ook zelf aan de slag met de benodigde onderdelen. Daarvoor moeten er echter wel enkele aandachtspunten in acht genomen worden.
Toepassing
Een opvoerstation kan in allerlei types gebouwen dienstdoen – van een groot kantorencomplex tot een eengezinswoning. De meest voorkomende situatie waarbij men zich tot deze oplossing wendt, is wanneer de afvalwaterstroom beneden het rioleringsniveau ligt. Denk hierbij aan een kelder waar een of meerdere toiletten geplaatst worden of waar een badkamer of sauna ingericht wordt. Maar ook op een perceel dat onder het niveau van de aansluiting van de riolering ligt, zal een opvoerinstallatie nodig zijn om het afvalwater weg te krijgen.
Een tweede reden waarom men een opvoerinstallatie zou kunnen laten zetten, is wanneer men op voorhand al merkt dat er risico op terugstuwing van water is bij hevige regenval of bij zware belasting van het rioolstelsel.
Type water
De keuze van de pomp zal voor een deel afhangen van het type afvalwater dat verpompt moet worden. Er wordt in grote lijnen een onderscheid gemaakt tussen grijs water en fecaal of zwart water. Grijs water is afkomstig van onder meer de wasmachine en de keuken, en is fecaliënvrij. Zwart water daarentegen is afvalwater afkomstig van het toilet en bevat dus wel fecaliën. De uiteindelijke pompkeuze zal daarnaast nog bepaald worden door de weerstand, opvoerhoogte en capaciteit. Grijs water en zwart water komen samen in de riolering (DWA), terwijl regenwater dan weer apart afgevoerd moet worden (RWA). Gescheiden afvoer is verplicht en in dergelijke gevallen dienen er twee opvoerstations geplaatst te worden.
De verschillende onderdelen
Het reservoir
Het reservoir is de ruimte waar het afvalwater in terechtkomt alvorens het via de persleiding naar de riolering verpompt wordt. Belangrijk is dat de inhoud van de persleiding altijd kleiner is dan de inhoud van het reservoir. Indien men de persleiding om een of andere reden moet laten leeglopen, is het immers handig dat die inhoud opgevangen kan worden door de tank. Bij compacte installaties is dit echter niet altijd mogelijk. In dat geval is een goed functionerende keerklep, eventueel aangevuld met een afsluitkraan, ook een optie.
De pomp
Afhankelijk van het type water kiest men beter voor een specifieke pomp. Voor fecaal water kan men twee kanten uit. Een vrijstroompomp is mogelijk wanneer men de vrijheid heeft om een persleiding met een brede diameter te plaatsen. Voor fecaal water is een diameter van 110 mm een goed startpunt, maar de juiste diameter zal uiteindelijk ook afhangen van het debiet en de afstand waarover verpompt moet worden. De stromingssnelheid in de leiding is belangrijk om verstopping te voorkomen. Indien men toch genoodzaakt is om met persleidingen te werken waarvan de diameter te klein is om fecaal water te verpompen, is een versnijdingspomp aangeraden. Deze pomp hakt vaste objecten fijn alvorens die door de kleine persleiding getransporteerd worden. Voor regenwater zijn kanaalwaaierpompen bijzonder geschikt. Kenmerkend hiervoor zijn een hoog werkpunt en een gering stroomverbruik.
Ongeacht het pomptype zorgt men er in ieder geval het best voor dat de pomp in één cyclus alles uit het reservoir kan wegpompen en dat ook de persleiding volledig doorgespoeld wordt. Zo blijft water niet te lang stilstaan in het reservoir, waardoor vuil zich niet kan ophopen en resten zich niet kunnen afzetten.
Een enkel- of dubbelpompsysteem
Er kan geopteerd worden voor een enkel- of dubbelpompsysteem. Bij drie toepassingen is het volgens de norm aangeraden om een dubbelpompsysteem te plaatsen.
- Een eerste toepassing is wanneer regenwater verpompt moet worden. De toestroom ervan heeft nu eenmaal niemand onder controle;
- Ook achter een vetafscheider is het aangeraden om met een duosysteem te werken. Vetafscheiders worden vaak geplaatst in grootkeukens of keukens van een restaurant. Een pomp die in panne valt wanneer de zaal vol zit, is iets wat men absoluut wil vermijden. In dat geval is het wenselijk dat men kan terugvallen op een tweede pomp – dit garandeert bedrijfszekerheid;
- Een derde toepassing is bij woningen die door meerdere gezinnen of personen worden bewoond, zoals hotels, rusthuizen of appartementsblokken. In een eengezinswoning is er meestal nog een tweede toilet of badkamer voorhanden wanneer de pomp uitvalt. Dat maakt een panne niet rampzalig en ook niet dringend. De impact van uitval is daarentegen veel groter wanneer men spreekt van een blok van tien appartementen.
De norm is echter slechts een advies en de uiteindelijke keuze voor een mono- of duopompsysteem hangt daarnaast uiteraard ook af van de voorkeur van de bouwheer of de gebruiker zelf.
Aansturing
Aansturing is er in allerlei vormen, maar allemaal registreren ze het niveau van het water in het reservoir en activeren ze vanaf een bepaald vulpeil het pompproces van één of meer pompen.
- De meest eenvoudige sturing is een vlotter die op de pomp zelf geplaatst wordt. Wanneer de waterstand oploopt, schakelt de hellingverandering de schakelvoorziening in en wordt de pomp geactiveerd. Nadeel hieraan is dat de vlotter niet werkt als alarm, dus eventuele defecten ontdekt men pas wanneer het water effectief uit de put stroomt. Op dat punt is de pomp in de meeste gevallen definitief defect en moet die vervangen worden. Enkel met een elektronische vlotter heeft men controle over de al dan niet goede werking van de pomp;
- Een luchtdruksturing werkt volgens het eenvoudige principe van een omgekeerd glas dat verbonden is met de stuurkast via een luchtslang. Door het stijgen van het waterpeil wordt de luchtbel in de klok gecomprimeerd. Het luchtdrukverschil wordt geregistreerd door een druksensor in de besturingskast en stuurt het pompproces aan. Deze sturing wordt vaak toegepast voor zwaar vervuild water omdat hier geen fecaliën, papier of ander vuil aan blijven kleven. Bij onregelmatig gebruik, sterk vervet afvalwater of mogelijke condens werkt deze sturing dan weer niet zo optimaal;
- Een sonde voor geleidbaarheid werkt op wisselspanning. Twee metalen pennen meten de geleiding in de vloeistof. Vanaf het moment dat er water stroomt tussen de twee meetpunten, geeft de sonde contact, wat het pompproces activeert. Deze sturing is tegenwoordig eveneens al toepasbaar bij hemelwater;
- De duurste oplossing qua sturing is de niveausonde. De waterdruk wordt in dit geval via een halfgeleider geregistreerd. Hiermee kunnen verschillende niveaus worden geregistreerd, wat het mogelijk maakt om naast het pompniveau ook het alarmniveau te registreren. Zo spaart men de kost van een tweede sonde uit;
- Naast een niveausonde kan ook een optische sonde als alarmsonde gebruikt worden. Wanneer het sensoroppervlak vochtig wordt, verandert de brekingshoek van een infraroodsignaal. Zo wordt herkend dat het alarmniveau bereikt is. De optische sonde werkt ideaal als alarmsonde - ze werkt heel accuraat, ook al wordt ze een hele poos niet gebruikt.
Terugslagkleppen
Een onmisbaar element van de opvoerinstallatie zijn de geïntegreerde keer- of terugslagkleppen. Wanneer water zich nog in de persleiding bevindt bij het uitvallen van de pomp, voorkomen deze terugslagkleppen dat het water terugloopt in het reservoir, waardoor de pomp onnodig zou beginnen draaien. Indien dit wel gebeurt, creëer je het pingeleffect en gaat de pomp vroegtijdig verslijten en is er onnodig stroomverbruik.
Afsluitkraan
Niet verplicht, maar zeker aangeraden bij de installatie is een afsluitkraan. Deze kraan komt goed van pas wanneer de installateur ooit de pomp moet losmaken om bijvoorbeeld het apparaat te vervangen of om eraan te werken. Met de afsluitkraan sluit men de persleiding af, zodat achtergebleven water niet terugstroomt. Dat bespaart de installateur op dat moment heel wat ongemak.
Het installeren
Afhankelijk van de plaats waar men de opvoerinstallatie plaatst, moet men rekening houden met enkele aandachtspunten.
Vrije opstelling
Vrij opgestelde opvoerinstallaties zijn het eenvoudigst te plaatsen en kennen amper uitdagingen. Ze kunnen snel en zonder grote uitgaven geïnstalleerd worden. Kleine toestellen worden in de kelder zelf gemonteerd, voor grotere installaties zal men eerder een technische ruimte voorzien waar men alle onderdelen kwijt kan. Het enige nadeel hieraan is dat de pomp zichtbaar is en uiteraard enige plaats inneemt.
Aardinbouw
Bij een aardinbouw plaatst men de installatie buiten in de grond. Bij deze manier van plaatsen zit het opvoerstation mooi weg in de grond en ziet of hoort de gebruiker het niet. Bovendien is de hele kelder vrij om verder in te richten. Hier moet echter rekening gehouden worden met de afdekking die op de installatie komt. Welke voertuigen rijden daarover? Dat gewicht moet die afdekking nu eenmaal kunnen dragen. Bij fecaal water is het cruciaal dat de afdekking geurdicht is, zodat niemand last heeft van geurhinder. Ook over hoe diep de installatie in de grond geplaatst wordt, moet nagedacht worden. Grondwater kan druk zetten en kunststof pompen kunnen maar een bepaalde druk verdragen. Een betonnen kuip is hier weliswaar niet onderhevig aan, maar om die te plaatsen, heeft men dan wel weer zwaardere gereedschappen nodig.
Vloerinbouw
Ook met een vloerinbouwinstallatie spaart men woonruimte uit in de kelder. Naar afdekking toe kan hierop een tegel geplaatst worden, zodat de inbouw amper te zien is. Werkt men echter in de vloerplaat, dan moet er rekening gehouden worden met drukkend grondwater. Water onder het gebouw kan druk zetten op de installatie, met lekkages als gevolg. Door een waterkering te voorzien en die te positioneren in het midden van de betonplaat, wordt het drukkend grondwater tegengehouden.
Belang van beluchting/ontluchting
Bij de installatie van opvoerstations is het cruciaal dat er voldoende beluchting en ontluchting wordt voorzien. Wanneer er onvoldoende luchtdruk aanwezig is, is er geen vacuümeffect dat het water wegzuigt uit het reservoir. Maar ook wanneer water terechtkomt in het gesloten vat, moet de aanwezige lucht hier plaats voormaken en dus weg kunnen. Beluchting/ontluchting voorziet men door een gat te boren. De diameter van dat gat zal afhangen van het vermogen van de pomp.
Het onderhoud
Elke pompinstallatie dient onderhouden te worden. De norm raadt een jaarlijks onderhoud aan voor installaties bij eengezinswoningen, een tweejaarlijks onderhoud voor meergezinswoningen en een driemaandelijks onderhoud voor bedrijven en publieke ruimtes. In de praktijk gebeurt het echter nog te weinig dat de eindklant een onderhoudscontract sluit met de installateur of fabrikant.
Typische defecten
Opvoerstations met versnijders vragen meer onderhoud dan vrijstroom- en kanaalwaaierpompen. Messen worden na verloop van tijd bot, waardoor de persleiding sneller verstopt raakt en de messen vervangen moeten worden. De meeste defecten zijn echter te wijten aan zaken die in het toilet gegooid worden die er eigenlijk niet in thuishoren zoals vochtige doekjes, maandverband, luiers … Zelfs bij versnijdende pompen kan dit problemen veroorzaken, met alle gevolgen van dien.
Daarnaast moeten de terugslagkleppen bij een onderhoud nagekeken worden. Indien het rubber verslijt, is de kans groot dat water uit de persleiding het reservoir weer in sijpelt. Daardoor gaat de pomp onnodig draaien, met als gevolg een snellere slijtage en onnodig stroomverbruik. Men kijkt het best ook na of er geen vervuiling of vetafzetting op de sturing of het reservoir te zien is. Deze kleine controles om de zoveel tijd maken dat de installateur al vroegtijdig merkt of er iets vervangen moet worden. Deze manier van werken komt de eindklant uiteindelijk goedkoper uit dan wanneer de pomp in panne valt en volledig vervangen moet worden.
Bron: PMG - vakblad Sanilec
De stations van Dompelpomp Shop zijn voordelig geprijsd en snel bij u thuis of op project locatie geleverd. Bekijk onze collectie opvoerstations hier.
